Historia
Może Niepokalana zechce kiedyś założyć też Niepokalanów Żeński, tak potrzebny dla młodzieży żeńskiej… – wypowiedział swoje pragnienie serca św. Maksymilian w liście z dnia 7 lipca 1936 roku skierowanym do s. Szczęsnej Sulatyckiej ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, współpracownicy w dziele MI. Pragnieniem Założyciela Rycerstwa Niepokalanej (MI) było powstawanie, obok MI-1 i MI-2, wspólnot MI-3 (Niepokalanowów) realizujących cel Rycerstwa w stopniu heroicznym. Członkowie tych wspólnot, poprzez całkowitość oddania siebie Bogu w życiu zakonnym, pracowaliby bez żadnych ograniczeń dla szerzenia Królestwa Serca Jezusowego w świecie przez Niepokalaną. Wzorem takiej wspólnoty MI-3 jest klasztor Niepokalanów, założony przez św. Maksymiliana w 1927 roku w Paprotni koło Warszawy. Św. Maksymilian tak mówił do braci, którzy mieli razem z nim jechać z Grodna do mającego powstać nowego klasztoru: Niepokalanów… jest to miejsce obrane przez Niepokalaną i przeznaczone wyłącznie na szerzenie Jej czci… (konferencja ascetyczna nr 2, z 20 listopada 1927 roku).
O wewnętrznym charakterze MI-3, pisał św. Maksymilian do o. Antoniego Vivody, redaktora włoskiego „Rycerza Niepokalanej”: Trzeci stopień MI już się nie ogranicza tylko do jakiegoś aktu…, nie ma granic według różnicy gorliwości jak MI-1, ani się nie ogranicza jedynie do ram jakiegoś statutu, lecz oddaje się Niepokalanej i pracuje dla Niej bez żadnych granic. To jest MI-3… Wszystkie cierpienia, życie, śmierć i wieczność ofiarować na jak największą chwałę Bożą, przez zbawienie i jak największe uświęcenie za pośrednictwem Niepokalanej – ofiarowanie w ten sposób wszystkiego – to właśnie MI-3 (list z 3 maja 1932 roku).
Podczas pracy misyjnej w Japonii św. Maksymilian potwierdził swoją myśl o założeniu zgromadzenia żeńskiego, żyjącego duchem Rycerstwa Niepokalanej. Pragnienie to podjął i zrealizował jego wierny uczeń o. Mieczysław M. Mirochna, wieloletni przełożony Niepokalanowa japońskiego, który jako kleryk zachwycił się maryjną drogą o. Kolbe i w 1930 roku wyjechał z nim na misje do Japonii. Po wybuchu bomby atomowej w Nagasaki franciszkanie zaopiekowali się licznymi sierotami. O. Mieczysław widząc potrzebę kobiecych rąk i serc całkowicie oddanych Niepokalanej, przystąpił do realizowania pragnienia św. Maksymiliana. Dnia 8 grudnia 1949 roku powołał do życia Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rycerstwa Niepokalanej. Okoliczności powstania Zgromadzenia (wybuch bomby atomowej w Nagasaki) oraz rodzaj podjętej przez siostry posługi (opieka nad poszkodowanymi w wyniku wybuchu bomby) ukazały uniwersalność charyzmatu MI odnośnie do jego realizacji. Idąc w ślady św. Maksymiliana, siostry MI oddają się całkowicie Niepokalanej, aby stać się Jej narzędziem w zdobywaniu świata dla Chrystusa. W tworzeniu nowego Zgromadzenia pomagała mu pracująca w sierocińcu lekarka Kazuko Nakayama (późniejsza s. Franciszka Maria), która po założeniu nowego Zgromadzenia została wybrana Matką Generalną. Dzień 8 grudnia 1949 roku, jest datą kiedy to pierwsze kandydatki Japonki otrzymały, habity postulanckie. W rok później Stolica Apostolska oficjalnie zatwierdziła powstanie Zgromadzenia. Dnia 15 grudnia ordynariusz Nagasaki bp Ajdziro Jamaguchi wydał pozwolenie na działalność sióstr w jego archidiecezji.
Pod opieką o. Mieczysława Marii Mirochny siostry przygotowywały się duchowo do złożenia pierwszych ślubów, pomagając jednocześnie ojcom franciszkanom w prowadzeniu domu dziecka, który powstał po wybuchu bomby atomowej w Nagasaki. W 1952 roku odbyły się pierwsze obłóczyny do nowicjatu, a 15 grudnia 1953 roku siostry złożyły pierwszą profesję zakonną. Dnia 11 lutego 1955 roku poświęcono Dom Generalny i kaplicę w Konagai. Dom ten stał się domem formacyjnym Zgromadzenia. Powoli wzrastała liczba sióstr. W1959 roku pierwsze siostry złożyły śluby wieczyste, dając fundament dla rozwijającego się Zgromadzenia. Podjęta przez siostry działalność apostolska polegała na początku na współpracy z ojcami franciszkanami przy prowadzeniu domów dziecka, domów starców, przedszkoli, szkół podstawowych. W 1960 roku diecezja Fukuoka przekazała siostrom dom dziecka pod nazwą „Seibo en” (Ogród Matki Bożej). W tym też roku zgromadzenie diecezjalne „Aikukai” (Miłość i cierpienie) przyłączyło się do naszego Zgromadzenia, podejmując realizację charyzmatu MI. Rok 1960 był przeżywany przez siostry jako jubileuszowy (10. rocznica powstania Zgromadzenia). W sierpniu odbyła się pierwsza Kapituła Generalna, na której wybrano Matkę Generalną, została nią s. Franciszka Marięa Nakayama. Planując dalszy rozwój Zgromadzenia siostry pragnęły naśladować o. Maksymiliana w bezwarunkowym oddaniu się Niepokalanej, czerpiąc wzór od Ojca Założyciela, który ponad wszystko stawiał realizację woli Niepokalanej względem powstałego Zgromadzenia. Siostry były świadome, że są narzędziami w rękach Matki Bożej, dlatego z radością podejmowały kolejne zadania apostolskie, których „duszą” był sam Ojciec Założyciel.
Pierwszą samodzielną placówką apostolską sióstr był otwarty 20 kwietnia 1961 roku dom „Misakae no Sono” (Ogród Chwały Bożej). Na tym terenie powstały także: w 1961 roku – „Dom łaski” dla dzieci, a w 1966 roku – „Dom przyjaźni” dla dzieci w najcięższym stanie zdrowia. Był to pierwszy w Japonii katolicki szpital dla dzieci. Utworzenie takiej placówki radził Ojcu Założycielowi Nuncjusz Apostolski w Rzymie, który później osobiście przybył na poświęcenie domu. Trzecim z kolei domem był utworzony w 1967 roku „Dom nadziei” dla dorosłych niepełnosprawnych, w którym siostry pomagały podopiecznym prowadzić normalne życie. W 1973 roku powstał szpital dla dzieci i dorosłych, a w 1987 roku drugi „Dom łaski” dla dzieci. W międzyczasie powstawały inne placówki apostolskie sióstr. Najważniejsze z nich to: otwarty w 1967 roku dom starców w Saga, pod nazwą „Ogród Różańcowy”, dla szczególnie potrzebujących opieki; także w Sage dom dla dzieci ciężko chorych – „Ukochane dzieci”; w 1968 roku na wyspie Maradżima – „Żłobek Matki Bożej”; a w 1970 roku – „Przedszkole różańcowe”. W 1974 roku w diecezji Fukuoka przekazano pod opiekę sióstr kolejny żłobek. Na prośbę Arcybiskupa siostry otwarły dwa domy dla uciekinierów z Wietnamu: w 1967 roku w Konagai, a w 1978 roku w Oita. W 1979 roku otwarto zakład dla niepełnosprawnych dorosłych – „Dom Matki Bożej Najczystszej”. Kolejny szpital dla dzieci i dorosłych w ciężkim stanie powstał w 1983 roku pod nazwą „Dom Matki Bożej Łaskawej”.W 1987 roku siostry otworzyły fabrykę, w której podjęli pracę niepełnosprawni. Nazwano ją „Domem Nazaretu”. Dla tych, którzy tam pracowali założono także internat – „Ogród Nadziei”. Tak szeroką działalność apostolską siostry rozszerzyły w 1995 roku na Koreę Południową, gdzie otwarto dom dla ludzi niepełnosprawnych pod nazwą „Wioska Matki Bożej”. Orędzie miłości, jakie siostry głoszą swoim czynnym apostolstwem, przekazują także w wydawanym przez siebie czasopiśmie „Ai” (Miłość). Pragnieniem sióstr jest uszczęśliwianie ludzi, którzy są odrzuceni. Wszystkie zakłady powstawały jako odpowiedź na konkretne potrzeby ludzi, którzy „wyciągali ręce” po pomoc. Siostry starają się zaspokajać ich potrzeby: medyczne, wychowawcze, edukacyjne, rehabilitacyjne. Pragnieniem o. Mieczysława Marii Mirochny i sióstr franciszkanek Rycerstwa Niepokalanej w Japonii było założenie Niepokalanowa żeńskiego na ziemi polskiej – w Ojczyźnie św. Maksymiliana Marii Kolbego. Przyjazdy o. Mieczysława Mirochny do ojczystego kraju torowały drogę do spełnienia woli Niepokalanej wobec Jej dzieła. O. Mieczysław, spotykając się podczas pobytów w Polsce z przykładem żywej wiary swoich rodaków, coraz bardziej tęsknił, aby wszyscy ludzie mogli poznać Jezusa i Niepokalaną, a szczególnie „biedni Japończycy”, jak mawiał ze łzami w oczach. Pragnął więc, aby polskie dziewczęta, gorliwe w oddaniu się dla sprawy Rycerstwa Niepokalanej wzmocniły siły sióstr w Japonii.
Modlitwa Ojca Założyciela i sióstr zaowocowała w 1983 roku, gdy na formację zakonną wyjechały do Japonii cztery polskie dziewczęta, aby wrócić kiedyś do Polski i tu rozpocząć pracę w duchu całkowitego oddania się Niepokalanej.Ich serca nurtowało jednak pytanie, w jaki sposób spełni się ich pragnienie o Niepokalanowie żeńskim na ziemi polskiej. Niepokalana sama zatroszczyła się o przygotowanie miejsca pod swoje dzieło. Był to czas tuż po kanonizacji św. Maksymiliana, kiedy Święty pociągał coraz więcej serc na drogi całkowitego oddania się Niepokalanej dla dobra Kościoła świętego. W tym czasie, gdy na formację do Japonii wyjechały pierwsze Polki, w sercach innych dziewcząt wzbudziło się pragnienie życia zakonnego w duchu św. Maksymiliana. Wspierali je duchowo w tym pragnieniu dwaj bracia z Niepokalanowa uformowani w szkole „Szaleńca Niepokalanej”: br. Innocenty Maria Wójcik i br. Benedykt Maria Mieczkowski. Miejscem, w którym miał później stanąć pierwszy klasztor Niepokalanowa Żeńskiego i gdzie podjęły pracę dziewczęta była wieś Strachocina koło Sanoka, położona wśród pięknych podkarpackich krajobrazów. Jak się wkrótce okazało, było to miejsce urodzenia św. Andrzeja Boboli, wielkiego polskiego męczennika, zamordowanego w okrutny sposób przez Kozaków w 1657 r. w Janowie Poleskim za swoją gorliwą pracę kapłańską na rzecz jedności Kościoła. Ówczesny proboszcz parafii w Strachocinie ks. Ryszard Mucha oraz dziekan ks. Aleksander Zając otoczyli dziewczęta troskliwą opieką.
Ordynariusz diecezji, bp Ignacy Tokarczuk udzielił swojego błogosławieństwa na podjętą przez nie prace, która, jak się wkrótce okazało, była bardzo potrzebna. „Siostry”, jak je od początku nazwali parafianie, zajęły się nauczaniem katechezy, opieką nad chorymi i pracą w kościele, wspierając w obowiązkach chorego wówczas Księdza Proboszcza. Wkrótce do pomocy duszpasterskiej przybył do Strachociny ks. Józef Niżnik. Jemu to Ksiądz Biskup zaproponował opiekę duchową nad pracującymi w parafii dziewczętami, zwłaszcza dlatego, że doświadczały wielu przeciwności w rozpoczętym dziele. Na początku myśli wspólnoty szły ku utworzeniu Niepokalanowa Żeńskiego w Polsce jako dzieła całkowicie niezależnego od innych istniejących żeńskich wspólnot zakonnych, żyjących duchem św. Maksymiliana. Ale za radą Księdza Biskupa na wiosnę 1984 roku został nawiązany listowny kontakt z Ojcem Założycielem Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rycerstwa Niepokalanej. O. Mieczysław i siostry przyjęli z radością wiadomości z Polski. Oto otrzymali – jakże szybko – widoczny znak, że ich pragnienia są miłe Niepokalanej i że Ona sama troszczy się o ich spełnienie i to w tak niespodziewany sposób.
Życie młodej wspólnoty pod opieką ks. Józefa Niżnika, który wkrótce został proboszczem parafii w Strachocinie, rozwijało się pod znakiem całkowitego zawierzenia planom Bożej Opatrzności. Ideałem poświęcenia się dla dobra dusz nieśmiertelnych i dla Kościoła była Matka Boża Niepokalana, którą o. Maksymilian odkrył jako najkrótszą drogę do świętości. Od niego to siostry uczyły się poświęcenia dla sprawy MI, wzmacniając je codzienną modlitwą, pomne na słowa: Dzieci, módlcie się! Modlitwa jest wszechmocna. Owoc naszej pracy, jak nawrócenia i uświęcenie dusz, zależy od modlitwy.
Małe „gorczyczne ziarno” rzucone w podkarpacką ziemię zaczęło powoli kiełkować. W maju 1984 r. przyjechał do Polski o. Mieczysław Maria Mirochna, aby nawiązać bliższy kontakt ze wspólnotą w Strachocinie. Od tej pory Ojciec i siostry z Japonii otoczyły młodą wspólnotę opieką duchową, przyjmując do Zgromadzenia trzy aspirantki. Na prośbę Ojca Założyciela w dalszym ciągu opiekunem sióstr w Polsce był ks. Józef Niżnik. Pierwszym zewnętrznym znakiem tworzenia się Niepokalanowa żeńskiego na polskiej ziemi była figurka Niepokalanej postawiona w obecności Ojców Franciszkanów z Sanoka oraz licznie zgromadzonych wiernych przed domem sióstr, który do ich użytku oddała parafia. Z tym wydarzeniem w parafii wiąże się drugi ważny moment, a mianowicie powstanie 7 grudnia 1984 roku Rycerstwa Niepokalanej. Do jego założenia przygotował parafię, głosząc konferencje, br. Innocenty Maria Wójcik. Od tej pory Niepokalana w szczególny sposób roztoczyła opiekę nad tym skrawkiem podkarpackiej ziemi. W uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, 8 grudnia 1984 roku, poświęcona została, ustawiona przed organistówką, figura Matki Bożej. Od tego dnia teren ten staje się szczególną własnością Niepokalanej, miejscem o którym powiedział św. Maksymilian: Niepokalanów to miejsce obrane przez Niepokalaną i przeznaczone wyłącznie na szerzenie Jej czci. Wszystko, cokolwiek jest i będzie w Niepokalanowie, to Jej własność. My również zostaliśmy wybrani przez Niepokalaną, a przez to wybraństwo staliśmy się Jej własnością (konferencja ascetyczna nr 2, z 20 listopada 1927 roku).
Zarówno siostry Polki w Japonii, które przygotowywały się do życia zakonnego, ucząc się języka japońskiego, jak i siostry aspirantki w Polsce, łączyły się w radosnym oczekiwaniu na zrealizowanie planów św. Maksymiliana. Dla sióstr aspirantek w Strachocinie rozpoczął się pierwszy etap życia zakonnego. Gdy dusza stawia pierwsze kroki w służbie Bożej, wszystko wówczas ją nastraja i unosi na skrzydłach zapału do Boga. Ta cisza i milczenie zakonne, wszystkie praktyki życia duchowego – jakiż potężny urok wywierają na jej serce (konferencja ascetyczna nr 116). Spisano też umowę o pracę między kandydatkami Zgromadzenia a parafią. Praca sióstr obejmowała posługę w zakrystii, na plebanii, katechizację dzieci oraz odwiedziny chorych. Parafianie życzliwie przyjęli siostry, wspierając je duchowo i materialnie. Rozpoczęła się także formacja pod opieką ks. Józefa Niżnika. Siostry zbliżając się do Niepokalanej umacniały się we wzajemnej miłości i tę miłość przelewały w listach do sióstr w Japonii. Ogromną radość sprawiały im listy Ojca Założyciela, Matki Generalnej, a zwłaszcza czterech sióstr Polek formujących się w kraju kwitnącej wiśni. Tchnęła przez nie wdzięczność, że Niepokalana połączyła je we wspólnym celu. O. Mieczysław dawał wskazówki duchowe, jak coraz wierniej służyć Niepokalanej. Dnia 6 października 1985 roku Ojciec Założyciel przybył po raz drugi do Polski, by umocnić siostry na drodze rozwijania dzieła Niepokalanej.
W roku 1987, ogłoszonym w Kościele Rokiem Maryjnym, nasze Zgromadzenie doświadczyło wielkiego orędownictwa Niepokalanej. Dnia 21 sierpnia, w wigilię uroczystości Matki Bożej Królowej nieba i ziemi, do Polski przybyli: Ojciec Założyciel, s. Franciszka Maria Nakayama, współzałożycielka i Matka Generalna, s. Gracja Maria Ihida, wicegeneralna oraz s. Kaliksta Maria Nishimura, która po przyjeździe do Strachociny 26 sierpnia, została przełożoną pierwszej polskiej wspólnoty. W dniu Najświętszego Imienia Matki Bożej, 12 września, po trzech dniach rekolekcji prowadzonych przez Ojca Założyciela trzy polskie aspirantki rozpoczęły postulat, otrzymując strój zakonny i nowe imiona. Nad dalszą formacją zakonną czuwał ks. Józef Niżnik. Siostry rozwijały dar powołania zbliżając się do Niepokalanej i naśladując Jej cnoty. Pomocą były wskazówki św. Maksymiliana i konferencje przełożonych. Rozpoczęły się starania o pozwolenie na budowę domu zakonnego. Piętrzyły się trudności, ale Niepokalana czuwała nad wszystkim. Dnia 7 maja 1988 roku zgłosiło się do kopania fundamentów pod klasztor 50 ochotników z parafii. Piękna pogoda i życzliwi ludzie byli znakiem, że Niebo raduje się powstającym tu dziełem MI. W homilii tego dnia ks. Józef powiedział:
Jeżeli Bóg z nami, któż przeciwko nam? (Rz 8,31b). Jeszcze kilka miesięcy temu słowa o budowie nowego domu zakonnego były dla nas tylko marzeniem, dla niektórych pragnieniem, dla bezpośrednio zaangażowanych (jak nasze siostry) wielką wolą, aby to się stało… To dla nas wielkie wyróżnienie, że Bóg pozwala nam nie tylko widzieć, ale i bezpośrednio zaangażować się w to, co jest Jego i Niepokalanej. Budowa domu zakonnego zbiegła się z nowenną przed uroczystością św. Andrzeja Boboli, wielkiego męczennika i patrona Polski, urodzonego w Strachocinie. Był to wyraźny znak, że Niepokalanów Żeński zawdzięcza swe istnienie także św. Andrzejowi, który wciąż pamięta o swoich ziomkach.
Dnia 8 grudnia 1987 roku siostry Polki w Japonii złożyły pierwsze śluby zakonne. Od tego momentu przełożeni zgodnie z prawem kościelnym podjęli starania o przeszczepienie Zgromadzenia na ziemie polskie. Dnia 17 września 1988 roku, gdy rodzina franciszkańska obchodziła święto Stygmatów św. Franciszka, odbyła się wielka uroczystość, na którą kilka dni wcześniej przybyli z Japonii do Strachociny: Ojciec Założyciel, Matka Generalna, s. Gracja i cztery siostry Polki już po złożeniu pierwszych ślubów. Podczas uroczystej Mszy świętej koncelebrowanej pod przewodnictwem Jego Ekscelencji ks. bp Ignacego Tokarczuka nastąpił ważny moment – poświęcenie kamienia węgielnego i wmurowanie go wraz z dokumentem poświęcenia w ścianę klasztoru. W homilii Ksiądz Biskup powiedział: Tym kamieniem węgielnym jest nie kto inny, ale właśnie sam Jezus. Na Nim budujemy, na Nim ma stać ten dom, to Zgromadzenie, jego teraźniejszość i przyszłość… Sam Jezus Chrystus powiedział: «Kto słów moich słucha i wykonuje je, podobny jest do tego, który buduje na skale…» I wyrażamy jeszcze raz swoją radość i błogosławimy tej inicjatywie św. Maksymiliana. Niech Niepokalana Maryja, patronka Zgromadzenia Sióstr MI wyprasza u Syna obfite łaski, aby Zgromadzenie rozwijało się coraz piękniej, a siostry służyły Bogu, ludziom, Kościołowi, przynosiły chwałę Bogu i pożytek wszystkim.
Dzień ten jest dniem erygowania naszego Zgromadzenia do Polski.